Dzień 24 marca roku został ustanowiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Narodowym Dniem Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. To właśnie tego dnia w 1944 roku w Markowej na Podkarpaciu, Józef i Wiktoria Ulmowie, ich dzieci oraz ukrywający się z ich pomocą Żydzi zostali zamordowani przez Niemców w wyniku donosu. 10 września 2023 roku rodzina Ulmów została beatyfikowana przez Kościół Rzymskokatolicki.
Na terenie wsi Markowa znajduje się pewien niezwykły skansen, który pokazuje jak należy żyć. Skansen Zagroda – Muzeum, Towarzystwa Przyjaciół Markowej zachowuje dziedzictwo minionych pokoleń oraz pielęgnuje pamięć o bohaterach, którzy z narażeniem życia ratowali żydowskich sąsiadów.
Towarzystwo Przyjaciół Markowej rozpoczęło swoją działalność w 1979 roku. „Na zebraniu założycielskim przyjęto perspektywiczny program działania za jeden z najważniejszych celów uznano uratowanie zabytkowej zagrody o charakterystycznej dla Markowej konstrukcji przysłupowej, ukształtowanej na planie czworoboku…. Pierwszym zadaniem było znalezienie w Markowej odpowiednich obiektów a następne ich translokowanie w powstającym skansenie. Prace nad przeniesieniem obiektów trwały od roku 1982 do 1985. Wszystkie prace przy powstaniu skansenu wykonywali członkowie, sympatycy oraz mieszkańcy markowej nie odpłatnie, poświęcając swój cenny czas, siły i serce. Towarzystwo wspierał Wojewódzki Konserwator Zabytków zarówno instruktażem fachowym, jak przede wszystkim finansami. Działania te pozwoliły na otwarcie Zagrody – Muzeum 25 sierpnia 1985 roku.”
W kolejnym odcinku audycji pt. „Podkarpackie wędrówki” zapraszamy do Skansenu Zagrody – Muzeum w Markowej, gdzie w pierwszej części naszej radiowej podróży poznają Państwo historię tego miejsca oraz niezwykłych ludzi opowiedzianą przez Marię Ryznar-Fołta – prezes Towarzystwa Przyjaciół Markowej.